Metody obróbki skrawaniem – toczenie

Obróbka metali metodą skrawania polega na zdejmowaniu małych części materiału zwanych wiórami, co ma na celu nadanie danemu przedmiotowi pożądanego kształtu, wymiarów i właściwości. Stosowana jest przede wszystkim przy wytwarzaniu części maszyn i niektórych przedmiotów użytkowych. Wyróżniamy cztery rodzaje obróbki skrawaniem: obróbkę ścierną, obróbkę ubytkową, obróbkę obwiedniową oraz obróbkę wiórową. Jednym ze sposobów stosowanych w ostatniej kategorii jest toczenie na automatach, które będzie przedmiotem niniejszego tekstu.

Toczenie na automatach – jak to działa?

Toczenie jest jednym z podstawowych i najczęściej wykorzystywanych sposobów obróbki metali metodą skrawania. Polega na oddzieleniu nożem tokarskim warstwy materiału z przedmiotu obrabianego na urządzeniu zwanym tokarką w celu nadania mu odpowiedniego kształtu, gładkości i wymiarów. Czynność ta może by wykonywana nożem pojedynczym lub za pomocą kilku ostrzy (toczenie wielonożowe) zamocowanych w jednym imaku, co znacząco wpływa na wydajność pracy. Przebieg procesu toczenia uzależniony jest również od prędkości, głębokości skrawania oraz posuwu.

Rodzaje toczenia

Rozróżniamy cztery podstawowe rodzaje toczenia, klasyfikowane w oparciu o kierunku ruchu posuwowego noża względem osi obrotu przedmiotu. Są to:

  1. toczenie wzdłużne – kierunek posuwu noża jest równoległy do osi obrotu przedmiotu, wykonuje się je najczęściej w dwóch przejściach noża, pierwsze określamy mianem toczenia zgrubnego, drugie – dokładnego,
  2. toczenie poprzeczne – kierunek posuwu noża jest prostopadły do osi obrotu przedmiotu; metoda ta znajduje zastosowanie przede wszystkim przy obróbce powierzchni czołowych,
  3. toczenie kopiowe – wykonuje się je według wzornika sterującego ruchem posuwowym noża po dowolnej linii,
  4. toczenie kształtowe – toczenie krótkich brył obrotowych niecylindrycznych z zastosowaniem noża, którego ostrze ma kształt obrabianego przedmiotu.